Галоўнае упраўленне юстыцыі адпаведнага аблвыканкама (далей – галоўнае упраўленне юстыцыі) ажыццяўляе абавязковую юрыдычную экспертызу нарматыўных прававых актаў мясцовых Саветаў дэпутатаў, выканаўчых і распарадчых органаў базавага тэрытарыяльнага ўзроўню (далей – нарматворчыя органы) у адпаведнасці з Інструкцыяй аб парадку ажыццяўлення абавязковай юрыдычнай экспертызы нарматыўных прававых актаў, зацверджанай пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 23 верасня 2006 г. № 1244 (далей – Інструкцыя).
Нарматворчыя органы прадстаўляюць прынятыя нарматыўныя прававыя акты ў галоўнае упраўленне юстыцыі на абавязковую юрыдычную экспертызу не пазней трох рабочых дзён з дня, які ідзе следам за днём іх прыняцця.
Датай прадстаўлення нарматыўных прававых актаў для правядзення абавязковай юрыдычнай экспертызы з'яўляецца дата рэгістрацыі іх паступлення ў галоўнае упраўленне юстыцыі.
Абавязковая юрыдычная экспертыза нарматыўных прававых актаў праводзіцца галоўным упраўленнем юстыцыі на працягу 10 рабочых дзён. Працяг тэрміна правядзення абавязковай юрыдычнай экспертызы пачынаецца з дня, які ідзе следам за днём паступлення нарматыўнага прававога акта ў галоўнае упраўленне юстыцыі.
Абавязковая юрыдычная экспертыза нарматыўных прававых актаў, у якіх утрымліваюцца важныя і (або) тэрміновыя мерапрыемствы, якія падлягаюць неадкладнай рэалізацыі, праводзіцца не пазней рабочага дня, які ідзе следам за днём паступлення іх у галоўнае кіраванне юстыцыі.
Тэрмін правядзення абавязковай юрыдычнай экспертызы можа працягвацца галоўным упраўленнем юстыцыі па рашэнні намесніка начальніка галоўнага упраўлення юстыцыі не болей чым на 10 рабочых дзён у выпадках, устаноўленых пунктам 11 Інструкцыі.
Пры напрамку галоўным упраўленнем юстыцыі запыту ў другія дзяржаўныя органы (арганізацыі) па пытаннях, якія ўваходзяць у кампетэнцыю гэтых органаў (арганізацый) і маючым значэнне для правядзення абавязковай юрыдычнай экспертызы, тэрмін правядзення абавязковай юрыдычнай экспертызы прыпыняецца і аднаўляецца на наступны рабочы дзень пасля атрымання адказу на запыт.
Крытэрыямі адзнакі прадстаўленых на абавязковую юрыдычную экспертызу нарматыўных прававых актаў з'яўляюцца адпаведнасць Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь, нарматыўным прававым актам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь, законам Рэспублікі Беларусь і іншым нарматыўным прававым актам большай юрыдычнай сілы па дачыненню да аценьваемага нарматыўнага прававога акта, у тым ліку які ўстанаўлівае патрабавання нарматворчай тэхнікі (далей – крытэрыі).
Галоўнае упраўленне юстыцыі мае права ўнесці ў нарматворчы орган прапанову аб неабходнасці дапрацоўкі нарматыўнага прававога акта пры дапамозе ўнясення ў рабочым парадку адпаведных змяненняў і (або) дапаўненняў у рэквізіты і тэкст нарматыўнага прававога акта ў наступных выключных выпадках:
- нязначная неадпаведнасць нарматыўнага прававога акта патрабаванням нарматворчай тэхнікі;
- неадпаведнасць нарматыўнага прававога акта крытэрыям і наяўнасць у ім важных і (або) тэрміновых мерапрыемстваў, якія падлягаюць неадкладнай рэалізацыі, накіраваных на стабілізацыю сітуацыі ў эканоміцы, сацыяльнай сферы.
Пры згодзе кіраўніка (намесніка кіраўніка) нарматворчага органа з неабходнасцю ліквідацыі існуючых заўваг дапрацоўка нарматыўнага прававога акта ажыццяўляецца нарматворчым органам на працягу пяці рабочых дзён.
Дапрацаваны нарматыўны прававы акт прадстаўляецца нарматворчым органам у галоўнае упраўленне юстыцыі не пазней чым за адзін рабочы дзень да сканчэння прызначанага тэрміну.
Па выніках правядзення абавязковай юрыдычнай экспертызы нарматыўнага прававога акта галоўным упраўленнем юстыцыі выносіцца адно з наступных заключэнняў:
– заключэнне, якое ўтрымлівае абгрунтаваны вывад аб адпаведнасці нарматыўнага прававога акта крытэрыям і дапушчальнасці яго ўключэння ў Нацыянальны рэестр прававых актаў Рэспублікі Беларусь;
– заключэнне, якое ўтрымлівае абгрунтаваны вывад аб неадпаведнасці нарматыўнага прававога акта крытэрыям і дапушчальнасці яго ўключэння ў Нацыянальны рэестр прававых актаў Рэспублікі Беларусь.
Абавязковая юрыдычная экспертыза не праводзіцца, а нарматыўныя прававыя акты вяртаюцца нарматворчаму органу, іх які прыняў (які выдаў) або які накіраваў, калі:
- нарматыўны прававы акт не падлягае абавязковай юрыдычнай экспертызе ў адпаведнасці з заканадаўствам або ім прадугледжваецца ўнясенне змяненняў і (або) дапаўненняў, прызнанне страціўшым сілу акта, абавязковая юрыдычная экспертыза якога раней не праводзілася;
- не прадстаўлены адзін або некалькі дакументаў, прызначаных у пункце 6 і часткі першай пункта 8 Інструкцыі, і (або) не выкананы ўстаноўленыя заканадаўствам патрабавання да іх зместу і афармленню;
- дапрацаваны нарматыўны прававы акт не прадстаўлены нарматворчым органам ва ўстаноўленым парадку;
- нарматыўны прававы акт адклікаецца па ініцыятыве нарматворчага органа, які накіраваў яго на абавязковую юрыдычную экспертызу, за выключэннем выпадку, прызначанага ў частцы першай пункта 17 Інструкцыі.
Ненарматыўныя (індывідуальныя) прававыя акты і лакальныя прававыя акты не падлягаюць абавязковай юрыдычнай экспертызе і вяртаюцца нарматворчаму органу, іх які прыняў (выдаў) або які накіраваў.
